دختر استالین

کتاب دختر استالین، نوشته ی رزماری سالیوان با ترجمه روان بیژن اشتری و چاپ انتشارات ثالث در دو جلد 1114 صفحه ای است که نخستین بار در سال 2015 انتشار یافت. این کتاب ، زندگی سوتلانا علیلویوا ، دختر جوزف استالین ، دیکتاتور مخوف قرن بیستم ، را از بدو تولد تا آخرین لحظات حیاتش ، گام به گام ، دنبال می کند.

سوتلانا استالین که در سال های نخست شکل گیری اتحاد جماهیر شوروی به دنیا آمد، دوران جوانی خود را محصور درون دیوارهای کاخ کرملین گذارند. سوتلانا که پس از مرگ استالین، به تدریج از میزان بی رحمی پدر خود مطلع شد، دیگر نتوانست ساکت بنشیند و در سال 1967 با ترک وطن به مقصد ایالات متحده، جهان را در شوک فرو برد. اما اگرچه او هیچ وقت در رژیم پدرش نقشی نداشت، انگار به هیچ صورتی نمی توانست از میراث استالین بگریزد.

استالین رهبر کبیر شوروی دیکتاتور بسیار مخوفی بود که اتحاد جماهیر شوروی را به یک قدرت بزرگ در منطقه تبدیل کرده بود. او زندگی میلیون ها نفر را به دلیل سیاست های بی رحمانه خود دچار تغییر کرد. ایجاد اردوگاه ها کار اجباری یکی از سیاست های بی رحمانه او طی این سال ها بود.سوتلانا نام خانوادگی خود را به علیلویوا تغییر داد تا بتواند از زیر پرچم استالین خارج شود و یک زندگی عادی را در پیش گیرد. شاید این زندگی روی خوش خود را به او نشان دهد. تصور همه بر این بود که سوتلانا مانند یک پرنسس در کاخ کرملین زندگی می کند و یک زندگی افسانه ای دارد. اما این افراد از واقعیت شوروی بی اطلاع بودند و خبر نداشتند که تمام شهروندان باید از یک سری قوانین سخت که تمام جوانب زندگی آن ها را در بر می گرفت، پیروی کنند. دختر استالین نیز از این قضیه مستثنی نبود.سوتلانا بی نهایت برای پدر خود عزیز بود. اما او در تمام عمر تلاش می کرد که از زیر سلطه پدر خارج شود و یک زندگی عادی داشته باشد. اما هیچوقت به طور صد در صد موفق نبود. او هرجا که زندگی می کرد زندانی سیاست های پدر خود بود.اگرچه کتاب در مورد سوتلانا است، اما او همیشه تحت سایه پدر زندگی کرده است و پس از سه بار تعویض اسم مردم همچنان او را به عنوان دختر استالین می شناختند و فصل های ابتدایی کتاب نیز بیشتر به جزئیات جنایات و زندگی استالین پرداخته است.سوتلانا در شش سالگی مادر خود را از دست می دهد و پس از چندین سال متوجه می شود که علت مرگ مادرش خودکشی بوده است و کسی نباید از این موضوع اطلاع پیدا می کرده است. تعدادی از افرادی که این موضوع را فهمیده بودند توسط استالین اعدام شدند. او از آن سال ها منزوی تر می شود و به گفته خودش خیلی سخت است که بتوانید در این دنیا شخصی تنهاتر از دختر استالین پیدا کنید.سوتلانا پس از آمریکا به انگلیس و گرجستان رفت و دوباره به مسکو بازگشت و مجددا به آمریکا رفت. اما در هیچ جا نمی توانست زندگی راحتی داشته باشد و تقریبا پانزده سال آخر عمر خود را سرگردان بود و سایه پدر هیچ گاه دست از سر او برنداشت.او همواره در تلاش بود تا از زیر سایه پدر خارج شود و به همین دلیل روح ماجراجوی خود را با تغییرات پی در پی آرام می کرد. چهار بار ازدواج کرد چندین بار مذهب خود را تغییر داد. سوتلانا سرانجام در اواخر سال 2011 در انزوا و به علت سرطان در کشور آمریکا درگذشت.

نویسنده در کتاب دختر استالین، که در واقع یک رمان تاریخی به حساب می آید زندگی و سرگذشت شخصیت اصلی یعنی سوتلانا آلیلویوا را در چهار بخش روایت کرده است. در بخش اول و دوم خوانندگان را با شوروی در زمان حکومت استالین و جزئیات زندگی استالین آشنا می کند. کتاب با پناهندگی دختر او به آمریکا پس از گذشت پنجاه سال از پیروزی انقلاب بلشویکی در روسیه آغاز می شود. یعنی کشوری که مهمترین رقیب استالین بود.سالیوان 5 سال از عمر خود را صرف تحقیق و پژوهش در مورد این کتاب کرد و با افراد متعددی از جمله خوانواده، دوستان و آشنایان سوتلانا مصاحبه کرد. او همچنین از نامه های شخصی سوتلانا و اسناد محرمانه موجود در سازمان سیا و کا گ ب نیز استفاده کرده است. خواندن این کتاب به علاقه مندان تاریخ شوروی توصیه می شود.دختر استالین از کتاب های بسیار موفق زندگینامه ای در سال 2016 بوده که جوایز بسیاری را نصیب خودش کرده است. رزماری سالیوان با دسترسی به مدارک KGB، CIA و آرشیوهای دولت شوروی، و همچنین با همکاری نزدیک دختر سوتلانا، زندگی عجیب و باورنکردنی دختر استالین را با جزئیاتی شگفت انگیز آشکار می کند.