خاطرات نورالدین کیانوری

این روزها کتاب خاطرات, "نو‌رالدین کیانوری," را می خواندم. او فرزند حاج شیخ مهدی کیانوری,، نوه شیخ‌فضل‌الله نوری ، تابستان 1294 در بخش "بلده" از توابع شهرستان "نور" متولد شد. در سن نوزده سالگی تحصیلات خود را در مدرسه دارالفنون تهران به پایان رساند. وی پس از گذراندن تحصیلات عالیه در رشته ساختمان و معماری در آلمان، سال 1319 به ایران بازگشت. کیانوری, پس از گذراندن دوران نظام وظیفه، در سال 1321 رسما به حزب توده ایران پیوست و در دومین کنگره حزب به سمت عضو کمیته مرکزی و عضو هیات اجرایی انتخاب شد. سال 1327 به دنبال ترور نافرجام شاه در دانشگاه تهران، همراه اعضای حزب توده دستگیر و زندانی شد. پس از فرار از زندان به زندگی مخفی روی آورد و در فاصله سال‌های 1351 تا اواخر 1357 تفکرات سیاسی خود را در حزب اعمال کرد. پس از برگزاری شانزدهمین گردهمایی کمیته مرکزی حزب توده در اسفند ماه سال 1357، کیانوری, با اکثریت آراء به مقام دبیر اولی حزب منصوب شد و تا زمان انحلال حزب توده ایران (15 اردیبهشت 1362) در همین سمت باقی‌ ماند. در بهمن ۱۳۶۱ بیش از ۵۰ نفر از اعضای رهبری و کادرهای فعال آن از جمله نورالدین, کیانوری, و همسرش مریم فیروز، توسط سپاه پاسداران به اتهام «جاسوسی» دستگیر و در زندان توحید به زیر شکنجه برده شدند. وی در زندان به اتهام «تدارک کودتای مسلحانه برای سرنگون ساختن نظام جمهوری اسلامی» متهم شد و نهایتاً در ۱۱ اردیبهشت سال ۱۳۶۲ در حمله دوم نیروهای امنیتی ایران به بقیه رهبران، کادرها و اعضا حزب بیش از ۱۰٬۵۰۰ نفر از اعضای حزب توده ایران و رهبری و کادرهای فعال آن دستگیر و به زیر بازجویی و شکنجه برده شدند. در اعترافات تلویزیونی ضبط شده در زندان که دستگاه‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی ترتیب داده بودند و از تلویزیون ایران پخش شد، کیانوری, تکیده و درهم شکسته، اظهار داشت که «حزب توده از آغاز تأسیس در ۱۳۲۰ تابه حال، ابزاری برای جاسوسی و خیانت بوده‌است».کیانوری, که در سال‌های آخر عمر خود همچنان از سیاست‌های حزب توده در جهت پشتیبانی از انقلاب اسلامی ایران دفاع می‌کرد، در ۱۴ آبان ۱۳۷۸ در گذشت و در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. کیانوری, با خاطرات,ش، بسیاری از مسائل را در زمینه تاریخ معاصر و حزب توده روشن می‌کند. با توجه به نقش کیانوری, در تاریخ معاصر و جایگاه او در حوادث سیاسی کتاب خاطرات, وی خواندنی و جذاب است. هر چند که نقدهای زیادی به عملکرد ایشان و این کتاب شده است.